Centra edukacji i aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnością to część ogólnego programu mającego na celu zwiększenie zatrudnienia u osób z niepełnosprawnościami – czy to w zakładach pracy chronionej, czy to na wolnym rynku. Celem tych instytucji jest nie tylko pomoc w znalezieniu zatrudnienia, ale i kompleksowe przygotowanie swoich podopiecznych do pracy. Zakres działalności jednostek nie jest jednak szczegółowo regulowany prawnie i w zależności od ośrodka, możesz spotkać się z różnym rodzajem wsparcia.
Sprawdź, jaką pomoc możesz otrzymać w centrach aktywizacji osób z niepełnosprawnością. Ta wiedza pomoże Ci podjąć i utrzymać aktywność zawodową i zwiększyć swoją samodzielność.
Czym są centra aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnością?
Centra edukacji i aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnością są instytucjami w większości finansowanymi przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). Nie są one jednak przez niego organizowane – PFRON nie bierze bezpośredniego udziału w działaniach centrów i nie inicjuje kontaktów pomiędzy osobami z niepełnosprawnością a potencjalnymi pracodawcami. Nie nadzoruje również pracy centrów aktywizacji.
Odpowiedzialność PFRON za działania tego rodzaju ośrodków ogranicza się do sfery finansowej. Instytucje, które chcą prowadzić centrum aktywizacji zawodowej dla osób z niepełnosprawnością, mogą skorzystać z dofinansowania udzielanego przez PFRON, ale często korzystają przy tym również z programów Unii Europejskiej.
Z reguły prowadzeniem takich ośrodków zajmują się instytucje samorządowe – przeważnie Powiatowe Urzędy Pracy i Ośrodki Pomocy Społecznej – lub lokalne instytucje pozarządowe, które działają na rzecz osób z niepełnosprawnością. Pracę na rzecz aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnościami mogą prowadzić stale lub, w zależności od wysokości funduszy, realizować doraźne programy PFRON. Te jednak z reguły kierowane są do konkretnej grupy zawodowej i uczestnictwo w nich podlega pewnym ograniczeniom, np. wiekowym.
Czym zajmuje się lokalne centrum aktywizacji zawodowej?
To, jakie wsparcie otrzymasz w lokalnym centrum aktywizacji osób z niepełnosprawnością, zależy od sposobu pracy konkretnego ośrodka i ich celów. W większości zakres działania jest jednak podobny i obejmuje:
- gromadzenie ofert pracy dla osób z niepełnosprawnościami, zarówno w zakładach pracy chronionej, jak i „zwykłych” przedsiębiorstwach;
- pomoc w napisaniu CV i listu motywacyjnego;
- pośredniczenie w rozmowach i negocjacjach z pracodawcą, a także formalnościach związanych z zatrudnieniem;
- wsparcie od doradcy zawodowego, który pomoże Ci określić Twoje mocne strony i predyspozycje zawodowe;
- udzielenie pomocy pracodawcy w zakresie przygotowania stanowiska pracy odpowiadającego Twoim potrzebom;
- udzielanie grupowego i indywidualnego doradztwa zawodowego;
- nadzorowanie przebiegu zatrudnienia, zwłaszcza w zakładach pracy chronionej;
- organizacja szkoleń zawodowych, które pomogą Ci podnieść swoje kwalifikacje lub – jeśli z jakiegoś powodu nie możesz pracować w swoim zawodzie – zdobyć takie, które umożliwią Ci podjęcie zatrudnienia w innej branży;
- organizacja stażów zawodowych lub programów readaptacyjno-edukacyjnych.
W centrum aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnością możesz liczyć na wsparcie nie tylko doradcy zawodowego, ale też wykwalifikowanego psychologa. Jego zadaniem jest przygotowanie Cię do podjęcia zatrudnienia także poprzez zwiększenie Twojej motywacji, budowanie poczucia własnej wartości, nabywanie umiejętności komunikacyjnych czy radzenia sobie ze stresem. Często otrzymasz także pomoc indywidualnego opiekuna, który pomoże Ci rozwiązać napotkane problemy na rynku pracy i zadba o właściwe egzekwowanie Twoich praw.
Wszystko to ma na celu zapewnić Ci ochronę przed jakąkolwiek formą dyskryminacji i nadmiernej eksploatacji przez pracodawcę.
Gdzie znaleźć swoje centrum aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnością?
Nie w każdym powiecie lub gminie musi znaleźć się centrum edukacji i aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnością. Nie oznacza to jednak, że w ogólne nie otrzymasz wsparcia.
W większości Powiatowych Urzędów Pracy znajdują się centra aktywizacji zawodowej lub centra aktywizacji lokalnej. Są one wykwalifikowane również do pomocy osobom z niepełnosprawnościami i przeważnie zatrudnieni są w nich specjaliści, którzy zajmują się tylko takimi sprawami.
W powiatach, w których nie ma centrum aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnością, mogą funkcjonować programy integracyjne dla osób wykluczonych z powodu wieku, statusu majątkowego, niskich kwalifikacji czy ograniczeń fizycznych. Ich celem jest zapobieganie marginalizacji osób, które z różnych powodów nie odnajdują się na rynku pracy. Zakres działań takich instytucji obejmuje więc zarówno poradnictwo zawodowe, jak i pomoc psychologiczną. Podobnie jak w przypadku centrów aktywizacji osób z niepełnosprawnością, programami integracyjnymi najczęściej zajmuje się Powiatowy Urząd Pracy oraz MOPS.
Warto poszukiwać pomocy w zatrudnieniu – możliwości jest naprawdę sporo. Nie musisz ograniczać się tylko do instytucji państwowych. Pomogą Ci także fundacje lub stowarzyszenia, które skierują Ci do najlepiej dostosowanego do Twoich potrzeb ośrodka lub same mają specjalistów ds. zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami.
